Fluitend een jaar niks kopen?

Zij doet het en geniet er volop van!

Toen ik eind vorig jaar mijn “een jaar niks kopen challenge” de ether in slingerde gaven er meerdere mensen aan een maandje mee te willen doen. Vriendin Esmee van Riemsdijk uit Den Haag was zo enthousiast dat ze zonder blikken of blozen aankondigde het hele jaar mee te zullen doen. Inmiddels zijn er bijna tien maanden verstreken en kijk ik inmiddels reikhalzend uit naar het eindpunt (1 januari a.s.). Esmee niet, die gaat als een speer met haar niet kopen avontuur. Hoog tijd om haar eens het hemd van het lijf te vragen, want waarom gaat zij hier zo lekker op en ga ik gevoelsmatig met de hakken over de sloot?

Esmee haar consumptiegedrag vertoonde voorafgaand aan de challenge veel gelijkenissen met die van mij. Haar maandloon was nog niet binnen of het brandde Esmee al in de broekzakken. Of zoals wij Friezen zeggen; ‘it jild baarnt my yn 'e bûse”. Het ging gedachteloos uit aan mooie dingen, vooral; kleding, make-up en sieraden. Het was dan ook niet verwonderlijk dat haar partner haar uitlachte toen hij hoorde van haar plan om een jaar niks te kopen. Dat ging haar toch écht niet lukken? De pakketbezorgers vielen immers nog net niet over elkaar heen.

Maar Esmee was gemotiveerd om haar consumptiegedrag om te gooien. Want zo stelt zij: “Ik hou van de wereld en ik wil dat er een mooiere wereld overblijft”. Hierom voelt ze dat er actie nodig is. Misstanden bij 's werelds grootste fast fashion keten Shein, die onlangs naar buiten kwamen, sterken dat gevoel bij Esmee. “Shein laat hun medewerkers de hele maand werken voor een appel en een ei, ze krijgen slechts één dag vrij en worden nog net niet vastgebonden. De hele fast fashion scene is gewoon verschrikkelijk, we hebben het ook niet nodig dus ik dacht laten we het eens anders gaan aanpakken”.

Esmee koopt, net als ik, helemaal niks niet-essentieels, zelfs niet tweedehands. Voor cadeautjes wendt ze zich tot de duurzame gifts en zelfgemaakte cadeautjes. De enige uitdaging tot nu toe bleek het niet hebben van een bikini deze zomer. Die werd na lang wikken en wegen toch aangeschaft, maar dan niet van een fast fashion brand als H&M of de Zara.

Wanneer ik haar vraag hoe dit jaar haar bevalt zegt ze; “Ik word er eigenlijk heel rustig van. Normaliter moest het geld meteen worden uitgegeven. En dat is nu niet meer. Ook al ga ik naar de stad dan ga ik gewoon heerlijk een beetje sneupen. Maar ik weet dat ik niks hoef te kopen, want ik heb ook niks nodig. Daarnaast levert het me uiteraard een beter gevulde portemonnee op. Het sparen voor onze bruiloft gaat nu als een trein”.

Het bracht Esmee ook op het spoor van initiatieven als Circle Closet uit Amsterdam. Dit kledingverhuur bedrijf is opgericht door marketeer Florentine die zich begon te beseffen dat mensen continu worden verleid om te consumeren. Wat en wanneer ze kunnen. Helaas gaat dit vaak niet hand in hand met een gezonde en duurzame toekomst. Helemaal als je bedenkt dat de gemiddelde vrouw slechts 29% van haar kleding daadwerkelijk draagt. Bij Circle Closet doe je mee met de rental revolutie en huur je designer kledingstukken. Zo ook Esmee, die onlangs twee jurken huurde voor onder andere haar afstudeerceremonie. Voor twee jurken betaalde Esmee 70 euro (inclusief verzendkosten) voor vier dagen. Na het terugsturen stomen zij het voor je. Bijvoorbeeld ideaal voor een bruiloft! En daar Esmee haar meerdaagse bruiloft volgend jaar op de planning staat zou het zomaar kunnen dat zij op een van deze dagen wederom in een outfit van Circle Closet loopt te shinen.

Esmee wil niet dat haar nieuwe consumptiegedrag in december stopt en gaat komend jaar alleen nog tweedehands spullen kopen welke ze echt nodig heeft. Daarnaast bevallen haar overzichtelijke huis en kledingkast haar heel goed dus haar nieuwe motto wordt; één ding erin = één ding eruit. De rust die het niet kopen brengt is ook haar partner niet onopgemerkt gebleven. Want naast zijn initiële ongeloof ziet hij wat voor rust het met zich meebrengt.

Op mijn vraag of ze er ook creatiever van is geworden, antwoord ze volmondig “Ja!”. Naast dat ze initiatieven als Circle Closet ontdekt heeft doet ze ook nog steeds mee met een lokale kledingruilketting. En ondanks dat ze de laatste keer zeven tassen vol kreeg, waarvan een groot deel ‘troep’ was leverde dat ook weer twee “nieuwe” kledingstukken op.

Niks kopen is bij uitstek een manier om duurzamer te leven. Wie het boek “De verborgen impact” van Babette Porcelijn heeft gelezen weet dat spullen verreweg de meest vervuilende categorie is die er bestaat. Nieuwe spullen kopen staat bij de gemiddelde Nederlander op plek 1 in de impact top 10 (meeste impact op het klimaat).

Duurzaamheid is voor Esmee een belangrijk thema welke ook voor andere gebieden in haar leven kenmerkend is. In reactie op mijn vraag wat duurzaamheid voor haar betekent stelt zij; “Ik eet geen vlees, al vanaf mijn 15e niet meer. We zijn de wereld aan het afbreken en ik denk dat we daar echt iets aan moeten doen want anders blijft hij niet meer zo mooi achter als dat hij ooit was. We moeten onze footprint verkleinen.” Dat maakt ook dat ze haar auto jaren geleden al verkocht heeft en zich alleen met de fiets en het openbaar vervoer verplaatst. Vliegen zal ze als fervent globetrotter nog wel eens blijven doen, maar binnen Europa vliegen is niet langer “done” voor Esmee en haar partner. Dus in plaats van naar Denemarken te gaan met het vliegtuig voor een citytrip werd het Maastricht met de auto afgelopen jaar.

Een tip die ze heeft voor anderen die willen consuminderen? “Probeer creatiever te denken, kijk of het ook anders kan door bijvoorbeeld te huren of tweedehands te kopen. Er zijn zoveel alternatieven voor iets nieuw in de winkel te kopen.”

Aan het eind van het interview heb ik nóg meer respect voor Esmee dan ik al had en heb ik nog meer bewondering voor haar drive en doorzettingsvermogen. Ik heb echter nog steeds geen antwoord op de vraag waarom het mij nu zo moeilijk afgaat.

Esmee geeft bij de afronding van het interview aan dat ze benieuwd is naar mijn idee voor volgend jaar. Want ook ik heb absoluut de intentie om niet meer terug te gaan naar mijn oude consumptiepatroon waarbij ik nut en noodzaak amper van elkaar leek te kunnen onderscheiden. Wanneer ik weer ga kopen zal dat ook écht hoofdzakelijk tweedehands zijn en zal Vinted aan mij een nieuw lid hebben. Echter moet ik ook bekennen dat ik die rust die ik in het begin ervaarde niet meer zo ondervind. Inmiddels voel ik me meer wat geketend door mijn eigen restricties. Al pratende tegen Esmee realiseerde ik me dat het kopen als activiteit voor mij echt een uitlaatklep was en dat het meer de inperking ansich is dan dat ik iets mis of me tekort gedaan voel. Hallelujah!!! Dáár zit dus de crux voor mij. Enerzijds het feit dat ik het als restrictie zie en anderzijds dat ik de uitlaatklep mis die shoppen voor mij was. Komt het even goed uit dat ik me onlangs, uit pure noodzaak, weer aanmeldde bij de sportschool. Voor wie mij een beetje kent zal weten dat er een lange weg te gaan is voordat ik sporten ga zien als een uitlaatklep. Alhoewel, 10 jaar geleden had ook niemand gedacht dat ik als “diehard carnivoor” geen vlees meer zou eten. Dus hé… de wonderen zijn de wereld nog niet uit.

En voor nu wens ik mezelf en jou onderstaande “koopkracht” toe. Opdat we toch écht de wereld niet verder afbreken. Jij doet toch ook mee?

"Koopkracht: de kracht om te laten liggen wat je niet nodig hebt." Loesje

Meer lezen over de misstanden bij Shein? Lees dit artikel van de NOS.